0 0 0000

Sabit ücrette son durumlar

İki üç haftadır daha evvel dolaşımda olan bir mail tekrardan adres adres dolanıyor ve ben de tekrardan benzer sorularla muhatap oluyorum, “doğru mu bu?” “gerçekten mi?” Bu hafta şu ev telefonlarından alınan sabit ücretlerle ilgili yazmak istedim.

Eğer posta kutunuza: “Emekli bir işçinin İstanbul Beykoz'da açtığı dava Telekom'un aleyhine sonuçlandı. Bulunduğunuz ilin tüketici koruma derneğine son telefon faturanızla müracaat etmeniz yeterli, Telekom’dan son 10 yıllık sabit ücret tutarı olan 820.00 YTL size iade olacak, ayrıca bundan sonra faturalarınıza sabit ücret yansımayacak. İşlem yapmazsanız, sabit ücreti ödemeye devam edeceksiniz”  babında bir mail gelmişse siz de merak ediyorsunuzdur, bunun ne derecede doğru olduğunu…

İki yıl önce Tüketiciyi Koruma Derneği, Danıştay'da dava açarak bu işlemin iptalini talep etmiş ama yargıdan tüketici aleyhine karar sadır olmuş, sabit ücretin haklılığına karar verilmişti.

Bilindiği üzere Türk Telekom kamuya ait iken, sabit ücret karşılığı tüketiciye belli bir süre konuşma hakkı verilmekteydi ve konuşulmayan süre bir sonraki aya devredilmekteydi. Özelleştirmeden sonra ise, bu ücretsiz konuşma süresi önce gece geç vakitlerle sınırlandırıldı. Bakıldı ki ses çıkmıyor, ardından tamamen kaldırıldı.

Ortadaki rakam yaklaşık 19 milyon abonenin aylık yaklaşık 10 - 15 YTL ödemesiyle 3 milyar YTL’nin üzerindeydi. Tüketici dernekleri harekete geçti, buna bir son vermek istiyorlardı. Öncelikle hepsi kendi ölçeklerinde bir bilgilenme çalışması içine girdiler. Özellikle Tüketiciler Birliği’nin yapmış olduğu “Sabit Soyguna Son” kampanyası ciddi bir bilgilendirme oldu.

Artık bu sabit ücret karşılığında kontur da alamayan tüketici bu bilgilenmelerle Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine başvurdu. Bu başvurularda tüketici haklı bulundu. Bu olumlu kararlar karşısında Türk Telekom Tüketici Mahkemesi’nde itiraz etti. İşte burada Türk Telekom lehine de, aleyhine de karar çıkınca sıkıntılar oldu.

İnsanı şaşırtan şey, aynı şikayet aynı ülkenin mahkemeleri ama farklı kararlar… Mümkün mü? Mümkün tabii. Çünkü Tüketici Yasası; taraflardan birinin tüketici olması şartına haizdir. Netice itibariyle, farklı mahkeme kararları mevcut olup, verilmiş mahkeme kararları sadece davayı açan ve davalı olan kişi veya kurumu bağlamaktadır.

Olumlu kararlardan birine örnek olan Tüketiciyi Koruma Derneği Beykoz Şubesi Başkanı Aysel Can Ekşi’nin bölgesinden çıkan Hakem Heyeti kararına itiraz eden Türk Telekom’un kaybettiği dava mail olarak yayılmaya başladı. Elbette mail kulaktan kulağa dolanırken değişti. Mesela bana gelen mailde son faturanızla derneğe müracaat edin, 10 yıllık sabit ücretinizi iade alın ifadesinin imkansızlığını net bir şekilde görebiliyorum. Ne yani tüketici dernekleri mi verecek parayı…

Birbirinden farklı kararlar çıkınca kimseye net bir şey söyleme şansınız kalmıyor. Açılan davaların birçoğunda Türk Telekom kazanınca, tüketiciye ekstra bir külfet yüklenmiş oluyor. Her ne kadar Tüketici Mahkemeleri ve Hakem Heyetleri ücretsiz olsa da bu mahkemede masraflar var, kaybeden için avukatlık ücreti var.

Hakem Heyetleri de zor durumda kaldılar. Tüketici lehine karar verdikten sonra, temizde davayı kaybeden ve para ödemek zorunda kalan tüketiciler bu sefer Hakem Heyetleri’nde görev yapan görevlilere çattılar. Bu sefer ne olacağını bilemedikleri için Hakem Heyetleri karar almakta karsız kaldılar.
Ben bile soranlara Hakem Heyeti’ne git hakkını ara diyemez oldum. Çünkü olası bir itirazda, davayı kaybederlerse “yaktın beni oysa ben senin lafına güvenmiştim” diyeceklere verecek cevabım yoktu. Karşınızdaki muhatabınız Türk Telekom gibi güçlü bir şirket olunca ve bu işin muhatabı 3-5 kişi değil 19 milyon abone olunca hiçbir şeyin garantisi olmuyor.

Daha evvel bu köşede de yazdım. Eskiden biz bu sabit ücretlerin karşılığında belli sayıda kontur sahibi olurduk. Nitekim Türk Telekom’un alırım hakkım dediği ve örnek gösterdiği kararlar, bizlere kontur verdiği zamanlara ait kararlar.

Danıştay 10. Dairesi 2000/1522 [Karar S1 - S2 - S3] sayılı sabit ücretlerin iptali yönündeki kararı bakın ne diyor: “Yapılan iş ve hizmetler karşılığı belirlenip alınacak ücretlerin dışında, belirlenen tarifede değişiklik yapılmaksızın ilgililerden ayrıca, karşılığında konuşma hakkı da tanınmadan ayrı bir ücret istenilmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Bu nedenle TELEFON ABONELERİNDEN AYLIK SABİT ÜCRET ALINMASINA İLİŞKİN BU UYGULAMANIN İPTALİNE”
Başka bir örnek verecek olursak; Balıkesir Tüketici Sorunları Hakem Heyeti benzer konuda tüketici lehine karar verdi. Türk Telekom konuyu yine mahkemeye taşıdı ama bu sefer Balıkesir Tüketici Mahkemesi kesin olarak "Tüketici haklıdır" kararı verdi. 27 Haziran 2008 tarihli bu karar ne diyor:

“Uygulama bizatihi 406 sayılı yasanın 18. maddesindeki tanıma uygun olmadığı gibi eşitlik ve hüsnüniyet ilkelerine de aykırı haksız bir uygulama olduğu hususunda mahkememizde tam bir vicdani kanaat oluşmuş ve aşağıdaki sonuca varılmıştır:
SONUÇ ve KARAR: Gerekçede açıklandığı üzere;
Açılan davanın REDDİNE”

Ama bu karar daha evvelde belirttiğimiz gibi sadece davayı açan tüketici için hüküm ihdas etmekte olup, diğer dava açanlara sadece emsal teşkil etmektedir. Bu mahkeme kararının temyizi de yok, çünkü Tüketici Mahkemelerinin temyizi yok. Tüketici Yasasına göre; Tüketici Hakem Heyeti kararının itiraz mercii Tüketici Mahkemesi olup, mahkemenin 2. aşama yargı unsuru olarak verdiği karar kesindir. Yani son karardır. Ne var ki, diğer mahkemeler bu karara uygun karar vermek zorunluluğunda da değildirler.

Tüketiciler Birliği’nin Onur Kurulu Başkanı Aydın Ağaoğlu sabit ücret konusunda en çok mücadele veren kişi. Aydın Bey ayrıca Bakırköy Hakem Heyeti’nde de görev yapmakta. Kendisine sorduğumda, çok daha detaylı bilgilerle tüketicilere yardımcı olmaya çalıştığını ama son kararı olası olumsuzluğu da göğüslemek şartını belirterek tüketiciye bıraktığını ifade etti.

Şimdi gerek dostlarıma, gerek bana bunu soran okuyuculara ne diyeceğimi biliyorum… Aynen Sayın Aydın Ağaoğlu’nun dediği gibi, Hakem Heyetlerine, Tüketici Mahkemesi’ne başvurabilir, en azından Balıkesir Tüketici Mahkemesinin kararını emsal gösterebilirsiniz ama başvurduğunuz mahkeme bu karara uygun davranmak zorunda olmadığından olası olumsuzluklarda bana kızmayınız, her şey mümkün.

Ben buradan tüketicilere değil, Türk Telekom’a sesleniyorum… Görüldüğü gibi, ortalık karmakarışık. GSM’cilerin numara taşınabilirliği ile kıyasıya rekabete girip fiyatlarda nasıl indirimler yaptığını, ne kadar avantajlı kampanyalar sunduğunu görüyoruz. Kriz sebebiyle de herkes tasarruf yoluna gitmeye çalışıyor. Gelin, vazgeçin şu sabit soygundan… Hem siz kazanın hem tüketiciler.

Bu yazı 3,164 defa okundu.