0 0 0000

GAP Projesi

Telekulak tartışmaları GAP projesini gölgede bıraktı ve bu konu yeteri kadar irdelenmedi. Çok boyutlu sonuçlar yaratacak bu açılımın siyasi ve ekonomik etkileri, bunun gerçekleşme şansı ve engelleme çabalarının olup olmayacağı tartışılmadı.

Ülkemizde Kürt sorunu daha çok bir kimlik sorunu olarak kabul edildi. Bu sorunun bir tarafındaki Kürt siyasetçiler özgürlük ve kimliğin tanınmasının ve bunun yaratacağı siyasi sonuçların ötesinde bir talepte bulunmadılar. Daha açık bir ifadeyle egemen oldukları bölgede başka bir gücün etkisini sınırlamak ve konumlarını sürdürmek çabasındaydılar. Bölgede üretim düzeyi düşüktü ve gelirlerin önemli bir bölümü diğer bölgelerden aktarılan kaynaklardan sağlanıyordu. GAP projesinin önemli yanı bölgeyi üretici hale getirecek olması ve bireylerin aşiret yapısı içinde geçimlerini sağlamak yerine kendi gelirleriyle yaşamasının gerçekleştirilecek olmasıydı. Bu durumda bölgede ekonomik gücü elinde tutan ve bu nedenle siyaseti temsil eden grubun etkisi sınırlandırılacaktı.

Bölgeye büyük kaynak aktaracak ve halkı üretici hale getirecek bu projeye bölgenin siyasetinde etkili olan bir grup karşı çıktı ve sorunun ekonomiyle sınırlandırılmasına tepki gösterdi. Oysa proje ekonomiyle sınırlı değildi ve kültürel alanda serbestlikler yanında kimlik konusundaki taleplerin tümünü karşılıyordu.

Bölgenin egemenleri ise fiili ya da hukuki bir özerklik, ekonomik açıdan bağımlı bir halk istiyordu ve bu nedenle projeye karşı mesafeli oldular.

Ayrıca bölgedeki ekonomik gelişme Kuzey Irak yönetiminin bölgedeki etkisini azaltacaktı hatta Kuzey Irak Türkiye’nin çekim alanı içine girebilecekti. Türkiye’nin bu etkisinden rahatsız olacaklar sadece Kuzey Irak yönetimi değildir. Bölge dışındaki büyük güçlerden bazılarının da bu yönde çaba sarf etmeleri beklenmelidir.

Projenin engellenmesi ya projeyi yürütecek siyasi kadroyu etkisizleştirmek ya da bölgede istikrarsızlık yaratarak fiilen engellemek biçiminde olabilir. Bu nedenle projeyi bir tüm siyasi partilerin katıldığı ortak bir proje haline dönüştürmek ve iktidar değişikliklerinin etkisiz kalacağını göstermek gerekir.

Son günlerde iktidarla muhalefet arasında yaratılmak istenen gerginlik böyle bir yakınlaşmayı etkisizleştirmek amacı taşıyabilir. Dinleme iddialarını bu açıdan da değerlendirilmesinde yarar vardır.

Bölgedeki terör eylemlerini PKK’nın yaptığını söyleyerek başka güçleri göz ardı etmek onların faaliyetlerini kolaylaştırır. Türkiye için her alanda önemli sonuçlar yaratacak bu projeyi AKP tek başına üstlenmemeli, sorumluluğu ve sonuçlarını paylaşmalıdır. Eğer bir odak tarafından gerginlik yaratacak operasyonlar düzenlenirse karşılıklı ithamlar yerine ortak bir tavır alarak inisiyatif boşa çıkarılmalıdır.

En doğru tavır siyasi partilerin kendilerini devletin bir parçası olarak görmeleri ve birbirlerinin rakibi ya da hasmı saymamalarıdır. Türkiye, tarihinin bu dönüm noktasında, ideolojik tartışmaların karanlığından çıkabilirse güneşin ne kadar parlak olduğunu görecektir.

Bu yazı 1,429 defa okundu.