0 0 0000

Eğlenceli bir pazar yazısı mı?

Renk bile yasaklanmıştı! Evet öyle. 1982'de askeri yönetim, kendi anayasasını kabul ettirmek için mavi rengi bile yasaklayabilmişti.
Biliyor musunuz?
Anımsadınız mı?
12 Eylül'le ilgili bu olaydan eğlenceli bir pazar yazısı çıkabilir mi?
Bilemiyorum.
Demokrasinin kolunu kanadını kırmış, insan haklarının canına okumuş bir askeri yönetimin nesi eğlenceli olabilir ki diyebilirsiniz.
Haklısınız.
Ama yine de yazmak istiyorum.
Çünkü unutuluyor.
Bellekleri bazen tazelemek lazım. Ayrıca, genç nesillerin 12 Eylül'ü pek öyle bildiklerini sanmıyorum.
Tabii şu da var:
Bugün yaşanmakta olan sivil anayasa kavgası, aslında kökleri 12 Eylül'e giden bir demokrasi kavgasıdır. Zira, aradan çeyrek yüzyıl geçti, ama 12 Eylül anayasasından henüz tam olarak kurtulabilmiş değiliz.
Üstelik, 1982'deki referandumda yüzde 92 oyla kabul edildiği gerekçesiyle bugün bile daha hâlâ 12 Eylül Anayasası'nın 'sivilliği'nden söz edebilenler mevcut aramızda...
Bütün yaşananlardan sonra bile, bu yüzde 92 oy nedeniyle bir darbe anayasasının daha hâlâ 'askerlerin göğsündeki demokrasi madalyası' olabileceğini söyleyecek kadar kendilerini acıklı duruma düşürenler var aramızda...
Şimdi hikâyemize gelelim.
1982 yılı temmuz ayı.
Cumhuriyet gazetesinde Genel Yayın Yönetmeni'yim. Askeri yönetimin anayasa taslağı açıklanıyor. Tartışmak bir süre için serbest...
Manşet çekiyoruz:
"Özgürlüklerin özü kalkıyor; böyle bir anayasayla otoriter rejim kurulabilir."
Askeri yönetim, anayasaya hayır demeyi yasaklıyor, sadece evet demek serbest... Hayırın telkin edilmesi dahi yasak kapsamına alınıyor.
Başta darbe lideri Evren Paşa olmak üzere askeri cunta meydan meydan dolaşıp kendi anayasalarını savunurken bize susmak düşüyor.
Çünkü gazete kapatılabilir.
Hapis yolu açılabilir.
Bu arada dikkatimi çekiyor. Bizim karikatürcüler, başta Behiç Ak'la İsmail Gülgeç mavi renkle düşüp kalkıyorlar.
Sevgililer, birbirlerinin mavi gözüne bakarak ilanı aşk ediyor. Atatürk'ün gözleri ne güzel mavi mavi diyen bantlar. Akdeniz mavisine, Ege'nin mavi sularına, gökyüzünün masmaviliğine olan düşkünlük anlatılıyor. Yalçın Pekşen, köşesinde 'Mavi Gözlü Suçlu Hanım'ı yazıyor.
Nadir Nadi bir gün sordu:
"Nedir bu mavi aşkı?.."
Ben de yazı işlerinde sordum:
"Nedir bu mavi muhabbeti?.."
Bakışlar bana döndü, tuhaf tuhaf bakıyorlar. Sorum herkesi şaşırtmıştı. Sonra gülmeye başladılar.
Biri dedi ki:
"Hayır demek yasaklandı ya... Mavi de hayır pusulasının rengi..."
Tarih, 21 Ekim 1982.
Telefon, sıkıyönetimden arıyorlar. Selimiye santralındaki astsubay her seferinde olduğu gibi adımı sordu, "Komutanımı irtibatlıyorum" dedi. Karşımda, Birinci Ordu Kurmay Başkanı Tümgeneral Ekrem Dinç.
O boğuk ses tonuyla:
"Cemal Bey" diye başlıyor, üslubu çok sert, "Anayasa konusunda artık en küçük bir ima, telkin, telmih yoluyla dahi olsa en ufak bir şey istemiyoruz. Yoksa derhal kapatacağız. Bir de mavi konusu var. Hep mavi mavi diye çiziyorlar. Bundan sonra mavi de olmayacak anlaşıldı mı?"
Evren Paşa İzmit'te konuşuyor:
"Atatürk'ün gözünün, denizin, gökyüzünün rengi maviymiş... Sağduyu sahibi vatandaşlar buna pabuç bırakmaz."
Balıkesir Sıkıyönetim Komutan Yardımcısı, Yalçın Doğan'ın yanında gözdağı veriyor:
"Mavi rengi çok sevmeye başladılar. Türkiye'de komünistler ve Türkiye'yi maceraya itmek isteyenler akılları sıra mavi rengi kullanıyorlar. Mavi rengi kullanmak neymiş, onlara gösteririz. Bir de bugünlerde Yeni Asır mavi çıkmaya başladı, olacak iş mi?"
Evren Paşa da USA Today isimli Amerikan gazetesini taklit ederek logosunu değiştiren Yeni Asır'ın yeni mavi rengine takar o günlerde. Gazetenin sahibi Dinç Bilgin'le Genel Yayın Yönetmeni Güngör Mengi'yi bir toplantıda mavi renkten dolayı haşlar.
İşte böyle.
Tarihimizde bir sayfa.
Bu hikâyenin daha da eğlenceli yanları var. İsteyen, Hasan Cemal'in Demokrasi Korkusu isimli kitabının mavi korkusu başlığını taşıyan giriş bölümünü okuyabilir.
İyi pazarlar!

milliyet

Bu yazı 971 defa okundu.