0 0 0000

Daha çok silah neye yarar?

BUSH yönetiminin bir yetkilisi, Washington'un esas niyetini açıkça ortaya koydu. Onun deyişiyle, "ABD, Ortadoğu'da 60 yıldır var; bundan sonra da uzun yıllar olacak"...
Bu sözler, ABD'nin Ortadoğu'yla ilgili yeni bir "askeri yardım paketi"ni açıkladığı bir sırada söylendiğine göre, bunda güdülen uzun vadeli amacın ne olduğu kolayca anlaşılabilir.
ABD'nin "daha uzun yıllar" Ortadoğu'da varlığını ve etkinliğini sürdürmesinin bir yolu da bölge ülkeleriyle sıkı askeri bağlarla bir "stratejik ortaklık" kurmaktır.
Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Savunma Bakanı Robert Gates'in bu hafta bölge ülkelerine yaptıkları ziyareti, işte bu yeni büyük projeyi tezgâhlamak için atılan ilk adım olarak görmek gerek.
Başkan Bush'un Irak savaşından sonra "Büyük Ortadoğu Projesi" (BOP) adı altında ortaya attığı taslak daha çok Arap ülkelerinin "özgür ve demokratik rejimlere kavuşturulmasını" öngörüyordu. Bu projenin rafa kalkması üzerine şimdi bu ülkelerin "güvenlik ihtiyaçları" üzerinde duruluyor.
Nitekim Rice, hafta Ortadoğu turnesine çıkarken ABD'nin "bölge ülkelerinin güvenlik ihtiyaçlarını karşılamak için" askeri destek paketini hazırladığını belirtti.

İhtiyaç var mı?
Bu paket, önümüzdeki 10 yıl içinde İsrail'e 30, Suudi Arabistan'a ve Körfez ülkelerine 20, Mısır'a da 13 milyar dolar olmak üzere, toplam 63 milyar dolarlık silah satışını öngörüyor.
Bu silahlar arasında uydu güdümlü füze gibi ileri teknolojinin ürünü olan askeri malzeme de var.
Bu ülkelerin gerçekten bu kadar silaha ihtiyacı var mı?
ABD stratejistlerine göre var, çünkü İran büyük bir askeri güç oluyor, hatta nükleer silahlara sahip olmaya çalışıyor. Ve üstelik Tahran yönetimi, yayılmacı emelleriyle bölge için bir tehdit oluşturuyor...
Aslında Mısır'dan Suudi Arabistan'a kadar bölge ülkesinde İran'ın silahlanması ve niyetleri konusunda ciddi kaygılar var.
Ne var ki, bu ülkelerde işbaşındaki yönetimlerin bu kaygıları, rejim muhalifleri tarafından paylaşılmıyor. Dinci radikal çevreler zaten ABD ile aynı safta yer almaya şiddetle karşıdır. Liberal çevreler de kendi ülkelerinin çok pahalıya mal olacak bir silah yarışına girmesini, istemiyorlar. Kaldı ki, bu ülkelerde çeşitli radikal grupların faaliyetini ve olası başarılarını, satın alınacak modern uçaklarla veya füzelerle önlemek mümkün değil...

Amaç ne?
Şu sırada ABD'nin bu projeyi neden tezgâhlamaya çalıştığını tahmin etmek kolay.
Bush yönetimi, İran'a (ve onun safında yer alan Suriye, Hizbullah ve Hamas'a) karşı bölgede bir cephe oluşturmak istiyor. Rice'ın önerdiği "dost veya müttefik Arap ülkeleri"ne önerilen silahlar ve "güvenlik ortaklığı", bu stratejik amaca yönelik. Böyle bir projenin yaşama geçirilmesi, ABD'nin (Irak'tan çekildikten sonra da) daha uzun yıllar bölgedeki nüfuzunu (ve hatta bazı askeri üslerini) korumasını sağlayacak.
Tabii silah satışından elde edilecek yüksek gelir de işin cabası!..
Ancak, bunun da bazı riskleri var. Şimdi silahları alan "dost rejimler" ileride değişirse bu silahlar kimin elinde olacak? Silah yarışı bölgedeki Sünni-Şii sürtüşmesini kızıştırmayacak mı? Bölgeyle ilgilenen Rusya, bu silah yarışına katılmak istemeyecek mi?
Aslında Ortadoğu'nun gerçek ihtiyacı daha çok değil, daha az silahtır. Tabii yeter ki herkes buna razı olsun...

skohen@milliyet.com.tr

Bu yazı 1,169 defa okundu.